بررسی زبان شناختی حسن تعبیر در زبان فارسی

thesis
abstract

5-1-نتایج تحلیل در زبان فارسی نیز ، شیوه های مختلفی برای ساخت واژگان حسن تعبیری وجود دارد. کاربران زبان فارسی در جهت نشان دادن نزاکت اجتماعی و جلوگیری از خدشه دار شدن احساسات افراد جامعه از حسن تعابیر استفاده می کنند. از طرف دیگر، آنها به وسیله ی جایگزین کردن عبارات و واژگان حسن تعبیری به جای عبارات و واژگان ناخوشایند، سعی در حفظ وجهه ی اجتماعی خود و مخاطبان دارند. همچنین، حسن تعابیر در زبان فارسی در جهت تسهیل تعاملات اجتماعی به کار می رود و به کاربران زبان فارسی اجازه می دهد که خود را از رویداد های منفی و موضوعات ناخوشایند اجتماعی در عین بیان آنها، دور نگه دارند. این مورد، باعث از بین رفتن تهدیدات پیشروی وجهه ی اجتماعی در هنگام تعاملات کلامی در بین کاربران زبان می شود . بنابراین، حسن تعبیر، به عنوان ابزار زبانی قدرتمندی عمل می کند که باعث حفظ روابط بین فردی در تعاملات اجتماعی می گردد. بیشترین موضوعاتی که در زبان فارسی تحت فرآیند حسن تعبیر سازی قرار می گیرند شامل: مسائل مربوط به مرگ، مسائل جنسی، بیماری های جسمی و روانی، تجارت، اعضای بدن، مواد مخدر، خشونت، ناسزاها، تبلیغات، مشروبات الکلی، ترشحات بدن و هوش می باشند. در زبان فارسی، ابزارها و مکانیسم های مختلفی برای ایجاد معنای حسن تعبیری مورد استفاده قرار می-گیرد: 1- با استفاده از ساختار دوگان سازی شده، از بیان واژگانی که به لحاظ فرهنگی غیرقابل بیان هستند، از طریق ایجاد ابهام حسن تعبیری پرهیز می شود. گوینده با استفاده از ساختار دوگان سازی، از ارائه ی اطلاعات دقیق درباره ی رخداد ناخوشایند خودداری می کند و آن را به استنباط شنونده واگذار می کند. به عبارت دیگر، مکانیسم دوگان سازی حسن تعبیری، نیازمند مشارکت شنونده به عنوان حدس زننده ی معنای ناخوشایند است. 2- فرآیند حذف، باعث ایجاد معنای حسن تعبیری در زبان فارسی می گردد. حذف حسن تعبیری در زبان فارسی، به دو گونه صورت می گیرد: حذف کامل و شبه حذف. در حذف کامل، واژگان ناخوشایند به صورت کامل حذف می شوند. در شبه حذف که در زبان نوشتاری مورد استفاده قرار می گیرد، واج های آغازین یا پایانی واژه که دارای بار معنایی ناخوشایند است، حذف می گردند و به جای واج های حذف شده از علائم سجاوندی استفاده می شود. 3- شیوه ی دیگری که برای ساخت حسن تعبیر در زبان فارسی به کار می رود، استفاده از واژگان قرضی است. در واقع، واژگان قرض گرفته شده از دیگر زبان ها، جایگزین واژگان ناخوشایند در زبان فارسی می شوند. در اکثر موارد، این واژگان به عنوان واژگان تخصصی در حوزه هایی مانند علوم پزشکی، علوم فقهی و حوزه-های فنی به کار می روند. بیشتر واژگان قرضی در جهت کاربرد حسن تعبیری در زبان فارسی، از زبان های فرانسوی انگلیسی و عربی است. 4- در استلزام معنایی، گوینده جمله ای را بیان می کند و مفهوم ناخوشایند دیگری را مد نظر دارد. در این شیوه، بار معنایی منفی از طریق استنباط شنونده دریافت می شود، زیرا معنای ناخوشایند به صورت تلویحی بیان می گردد. 5- در حسن تعابیر استعاری هنگامی که حوزه ی مقصد براساس حوزه ی مبدأ مفهوم سازی می شود، جنبه های خوشایند حوزه ی مقصد برجسته می شود و به طور هم زمان جنبه های ناخوشایند این حوزه، پنهان می شود و یا تمرکز افراد بر آن کاهش می یابد. 6- حسن تعابیر مجازی در زبان فارسی، برخی از اصول شناختی و ارتباطی ناظر بر انتخاب حوزه ی مبدأ (وسیله) در روابط مجازی را نقض می کنند. در این حالت، توجه مخاطب از موضوعات، رخدادها و مقولات اصلی که دارای بار معنایی ناخوشایند هستند، به سمت رخدادها، موضوعات و مقولاتی هدایت می شود که دارای بار معنایی خنثی یا مثبت می باشند. 7- تضاد معنایی یکی دیگر از شیوه های ساخت حسن تعبیر در زبان فارسی است. در این شیوه، برای ایجاد معنای حسن تعبیری، به واژه ای که در بافت زبانی مورد نظر، ناخوشایند جلوه می کند، از طریق متضاد آن واژه که دارای بار معنایی مثبت است، ارجاع داده می شود. 8- با استفاده از کم گفت، به جای واژگان ناخوشایند که دارای بار معنایی منفی هستند از واژگان ملایم تر و خوشایندتر استفاده می شود. کم گفت، تنها قسمتی از واقعیت را بیان می کند و جنبه های منفی موضوع مورد نظر را ملایم تر و ضعیف تر می سازد. 9- مبالغه عملکردی ذهنی است که باعث تقویت بار معنایی مثبت از طریق گفتار زبانی می شود. در مبالغه تعمداً تاثیرات موقعیتی خوشایند برجسته می شود و از این طریق، معنای حسن تعبیری ایجاد می گردد. 10- در اطناب حسن تعبیری، نام دقیق واژه ی ناخوشایند بیان نمی شود . در این شیوه، پیرامون واحد مقصد که دارای بار معنایی منفی است، صحبت می شود. اطناب نوعی گفتار غیرمستقیم است. در این شیوه، واحد مقصد، معمولاً به مشخصه های معنایی سازنده ی خود تجزیه می شود. 11- رد خلف پرکاربردترین شیوه ی ساخت حسن تعبیر در زبان فارسی است. در رد خلف حسن تعبیری، برای اشاره به واژه ی ناخوشایند و آزاردهنده، از طریق منفی سازی متضاد آن، که دارای بار معنایی مثبت است، عمل می شود. این فرآیند، باعث کاهش بار معنایی منفی واژگان ناخوشایند می شود. با استفاده از این شیوه، می توان با سهولت بیشتری در تعاملات کلامی شرکت کرد. 12- ابهام یکی از مشخصات بنیادی حسن تعبیر است. برای پرهیز از بیان مستقیم واژگان ناخوشایند، کاربران زبان همواره از واژگان مبهم استفاده می کنند. در واژگان مبهم حسن تعبیری، مفهوم ناخوشایند پنهان می شود. 13- در فرآیند گسترش معنایی، در اکثر موارد، هنگامی که واژه ای خاص ناخوشایند می شود، برای اشاره به آن، واژه ای مورد استفاده قرار می گیرد که در حوزه ی مقوله بندی، در سطح بالاتری قرار دارد. در واقع، در این حالت، واژه ی حسن تعبیری دارای جامعیت بیشتری است و واژه ی ناخوشایند را نیز شامل می شود. این فرآیند، باعث انتزاعی شدن مفاهیم ناخوشایند می گردد و از طریق این انتزاعی سازی، تاثیرات منفی واژه، کاهش می یابد. 14- یکی از کاربردهای عبارات اشاره ای در زبان فارسی، کارکرد حسن تعبیری آن ها است. در این شیوه، به جای نام بردن از واژه ی ناخوشایند، از عبارات اشاره ای استفاده می شود. عبارات اشاره ای در تقابل با اسامی خاص و توصیف های واضح ناخوشایند قرار دادند. همان طور که مطرح شد، یکی از نقش های توانش ارتباطی، یافتن شیوه ی مناسب برای ایجاد ارتباط است. حسن تعبیر نیز، شیوه ای مودبانه محسوب می شود که می تواند به تسهیل تعاملات کلامی و روابط اجتماعی کمک کند. بنابراین، کاربرد صحیح و مناسب زبان، نیازمند ساخت حسن تعبیر در موقعیت های زبانی مختلف است. با توجه به این موارد، کاربران زبان، علاوه بر این که نیازمند دانش دستوری جملات هستند، بایستی نحوه ی کاربرد مناسب آن را نیز بیاموزند. همچنین، بسیاری از زبان شناسانی که در حوزه ی حسن تعابیر به مطالعه پرداخته اند، معتقدند که موضوعات ناخوشایند، تقریبا به صورت جهانی در تمام زبان ها وجود دارند. اما نوع مصادیق آنها در مواردی متفاوت است. از طرف دیگر، آنها اظهار می کنند که برخی از موضوعاتی که تحت فرآیند حسن تعبیر سازی قرار می گیرند، مشابه هستند مانند، مسائل مربوط به مرگ، ترشحات بدن، بیماری ها و مسائل جنسی. علاوه بر این، برخی از این زبان شناسان بر این باورند که ابزارهایی زبانی مانند استعاره، مجاز و اطناب که در ساخت حسن تعبیر به کار می روند، ابزارهایی جهانی هستند.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

حرکتِ ‌پنداری در زبان فارسی: رویکردِ شناختی

حرکت یکی از بنیادی‌ترین تجربه‌های بشر است و انسان با شبیه‌سازیِ حرکت در ذهن، آن را به حوزه‌های دیگری، که به‌واقع هیچ‌گونه حرکتی در آنها وجود ندارد، تسری می‌دهد. این شبیه‌سازی و تعمیم در زبان نیز منعکس می‌شود و کاربرانِ زبان، عناصر و اجزای حرکتِ حقیقی را برای توصیف حرکتِ مجازی نیز به‌کار می‌برند. این مقاله بر نوع خاصی از حرکتِ مجازی، با عنوانِ حرکتِ ‌پنداری، متمرکز است. حرکتِ ‌پنداری به موقعیت‌هایی اطلا...

full text

بررسی معنایی افعال مرکبِ اندام‏بنیاد در زبان فارسی: رویکردی شناختی

رویی شناختییی در دهة 1970 جوانه زد، شامل چندین نظرییی برخوردارند. معنی‏شناسانِ شناختی، همچون لیی و مفاهیم را ازطرییریِ طرح‏واره‏های تصورییر میین تجسم ذهنی در ساخت‏های زبانیی‏شود. با بررسییاد در زبان فارسیی نگرش دبیرمقدم (1384) گردآوری شده‏اند، چنین به‌نظر مییییری طرح‏واره‏های تصوری قابل تأیید است، و در واقع، می‏توان عامل اصلییری طرح‏واره‏های تصوری را «هستة معنایییی‏شناسی شناختی در توجیه معنایی تم...

full text

بررسی زبان شناختی به گویی در زبان فارسی

به­گویی ابزار گفتمانی قدرتمندی است که برای تقویت­ و افزایش نزاکت اجتماعی و حفظ خود­ انگارة اجتماعی طرفین گفت و گو به کار می رود و سازگاری روابط بین­فردی را آسان می­کند. بیشتر واژه­های به­گویانه در زبان فارسی در حوزة مسائل مربوط به مرگ، مسائل جنسی، مواد زاید بدن، تبلیغات، ناتوانایی­های جسمی، اعضای بدن، بیماری­های روانی، مواد مخدر، ناسزاها و تجارت به کار می­روند. هدف پژوهش حاضر بررسی شیوه­های ساخ...

full text

بررسی طرحواره‌های وجهیت در زبان فارسی با رویکرد شناختی

در این مقاله در پی بررسی چگونگی تبیین وجهیت در زبان فارسی، در قالب انگارۀ شناختی و رابطۀ وجه و وجهیت در زبان فارسی هستیم. هدف اصلی از انجام این پژوهش، مطالعۀ نظام وجهیت بر اساس نظریه‌های زبان‌شناسی شناختی و آزمودن نظریه‌های موجود با داده‌های فارسی است. بدین منظور، ابتدا پاره‌ای ملاحظات نظری این حوزه را مطرح کرده و سپس، بر اساس آنها، داده‌های زبان فارسی را تحلیل می‌نماییم؛ همچنین تعامل وجهیت با ...

full text

بررسی جامعه شناختی هماهنگی واکه ای در زبان فارسی

در مقاله حاضر،با استفاده از نمونه برداری طبقه بندی شده تصادفی و پرسشنامه و آزمون تکمیلی کلام ،داده ها راجمع آوری و بااستفاده از روش آماری مجذورخی آنها را تحلیل کرده ایم.به عنوان فرضیه تحقیق حاضر ،لهجه تهرانی از لحاظ استفاه از هماهنگی واکه ای با لهجه های دیگر فارسی(اصفهانی شیرازی ،مشهدی و گویش لری)متفاوت است، به این نتیجه دست یافته ایم که علاوه بر عوامل درون زبانی و زبانشناختی ،عواملی برون زبان...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه کردستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023